Άλλη μία εστία έντασης προκαλεί η Τουρκία, επιχειρώντας να κατοχυρώσει το όραμα της “Γαλάζιας Πατρίδας” μέσω… Λιβύης.
Η υπογραφή της συμφωνίας συνεργασίας χθες στη Λιβύη-παρουσία ηχηρών ονομάτων του υπουργικού συμβουλίου της Τουρκίας, μεταξύ των οποίων ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ο Χουλουσί Ακάρ- για έρευνα υδρογονανθράκων στο παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο, ρίχνει μία τορπίλη στην περιφεριακή σταθερότητα, με την Τουρκία να κλιμακώνει τις ενέργειες της, αυτή τη φορά επί του πεδίου και όχι μέσω της ρητορικής.
“Ο Ερντογάν έπρεπε να κάνει μία κίνηση πριν από τις εκλογές”, λένε όσοι παρακολουθούν τον Τούρκο Προέδρο και ερμηνεύουν τα λεγόμενα του, όπως τη φράση που είπε προχθές στην τουρκική εθνοσυνέλευση: “Η Τουρκία δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο στα 785.000 τετραγωνικά μέτρα”, σημείωσε, δίνοντας το στίγμα του και κάνοντας μία ακόμη προβολή ισχύος της Τουρκίας.
Το μνημόνιο συνεργασίας προβλέπει ότι τουρκικές εταιρίες θα μπορούν να κάνουν έρευνες για υδρογονάνθρακες στην ξηρά και στην ΑΟΖ της Λιβύης, ακόμη και νότια της Κρήτης, αγνοώντας την ελληνοαιγυπτιακή ΑΟΖ, η οποία οριοθετήθηκε τον Αύγουστο του 2020, με μία καθ’ όλα νόμιμη διαδικασία, με βάση το δίκαιο της θάλασσας και τις διεθνείς συνθήκες.
Γι’αυτόν τον λόγο άλλωστε η αντίδραση της Αθήνας δια του υπουργείου Εξωτερικών ήταν άμεση: “Η Ελλάδα έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή, τα οποία προτίθεται να υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα, με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας”.
Η Αθήνα και όχι μόνο, έχει χαρακτηρίσει το τουρκολυβικό μνημόνιο, πάνω στο οποίο “πατάει” η συμφωνία για έρευνες, παράνομο -δεν το αναγνωρίζει ούτε η Ευρωπαική Ένωση- και ανυπόστατο, με το υπουργείο Εξωτερικών και τον Νίκο Δένδια να ενημερώνει τους εταίρους και συμμάχους στο ΝΑΤΟ για την τουρκολυβική συμφωνία, κάνοντας την αρχή από τον Αμερικανό πρέσβη, Τζώρτζ Τσούνη. Ακολούθησε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αιγύπτιο ομόλογο του Σάμεχ Σούκρι, τον οποίο μάλιστα αναμένεται να συναντήσει την Κυριακή στο Κάιρο για να συζητήσουν από κοντά τις νέες εξελίξεις.
Απορρίπτει το λιβυκό κοινοβούλιο
Λίγες ώρες αφού έπεσαν οι υπογραφές για το memorandum Τουρκίας- Λιβύης, βάσει του οποίου τουρκικές εταιρίες μπορούν να κάνουν έρευνες στην ΑΟΖ της τελευταίας, ήρθε η πρώτη ένσταση… ακυρότητας από το λυβικό κοινοβούλιο: “Απορρίπτουμε τη συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες που υπογράφηκε σήμερα ανάμεσα στην Τουρκία και την κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας”. Μάλιστα σύμφωνα με τον πρόεδρο της λιβυκής βουλής Ακιλα Σάλεχ, η κυβέρνηση του Ντμπειμπά, της οποίας η θητεία έχει λήξει, δεν είναι εξουσιοδοτημένη να υπογράφει διεθνείς συμφωνίες.
Αργά χθες το βράδυ, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα εξωτερικών υποθέσεων Πίτερ Στάνο, ξεκαθάρισε τη θέση Ευρώπης απέναντι στη συμφωνία λέγοντας ότι βασίζεται σε ένα μνημόνιο που υπεγράφη το 2019 (σ.σ το τουρκολυβικό), το οποίο “παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασας και δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη”. Και καταλήγει αναφέροντας: “Τέτοιες ενέργειες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την περιφερειακή σταθερότητα, πρέπει να αποφεύγονται”.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι η επίμαχη συμφωνία υπεγράφη μία ημέρα μετά τη συνάντηση του συμβούλου Ασφαλείας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, με το δεξί χέρι του Ταγίπ Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, κατά τη διάρκεια της οποίας συζητήθηκαν και θέματα περιφερειακής σταθερότητας. Θα έχει ως εκ τούτου ενδιαφέρον η θέση που θα πάρουν οι ΗΠΑ απέναντι σε αυτήν την συμφωνία.
