H Αϊδέ Μερσέντες Σόσα (Haydée Mercedes Sosa) γεννήθηκε στις 9 Ιουλίου 1935 στο Σαν Μιγκέλ ντε Τουκουμάν, μία πόλη της βορειοδυτικής Αργεντινής, κοντά στα σύνορα με τη Βολιβία. Παιδί αγροτικής οικογένειας, έζησε τα παιδικά της χρόνια μέσα στη φτώχεια και την ανέχεια. «Γνώρισα τη φτώχεια», έλεγε η ίδια σε συνέντευξή της στον Ριζοσπάστη (21/9/1990). «Είδα τη φτώχεια του πατέρα και της μάνας μου. Είδα να ‘ρχεται το τέλος του μήνα και να μην έχουν τίποτα σχεδόν να μας δώσουν να φάμε. Όμως, ήμαστε μια πραγματική οικογένεια, δεμένοι μεταξύ μας. Αυτή η ατμόσφαιρα μου επέτρεψε να μην τρέφω μνησικακία για τον κόσμο».
Η οικογένειά της είχε Ευρωπαϊκές (Γαλλικές) και ιθαγενείς ρίζες από τις κοινότητες των Άνδεων. Αυτή η ιθαγενής καταγωγή θα της χαρίσει το προσωνύμιο «La Negra», που τη συνόδευσε σε ολόκληρη την καριέρα της. Μια καριέρα που, χάρη στο ατόφιο ερμηνευτικό της ταλέντο και τις απεριόριστες δυνατότητες της φωνής της, θα αρχίσει σε νεαρή ηλικία. Η Σόσα είναι μόλις 15 ετών, όταν κερδίζει ένα διαγωνισμό τραγουδιού ενός τοπικού ραδιοσταθμού της γενέτειράς της και υπογράφει το πρώτο της συμβόλαιο για ζωντανές παραστάσεις. Εννιά χρόνια μετά, το 1959, ηχογραφεί τον πρώτο της δίσκο, La Voz de la Zafra.
Από τα μέσα του ’60 η Σόσα αρχίζει να υπηρετεί με συνέπεια το nueva cancion που σαν χείμαρρος κατακλύζει εκείνα τα χρόνια τη Λατινική Αμερική. Μουσικό, λογοτεχνικό και πολιτικό συνάμα κίνημα, το ρεύμα του «νέου τραγουδιού» προάγει ένα τραγούδι διαμαρτυρίας με σαφείς πολιτικές αναφορές και σύγχρονες μουσικές φόρμες. Η Σόσα συνεργάζεται με πρωτοπόρους του κινήματος από την Αργεντινή όπως ο Αρμάντο Τεχάδα Γκόμεζ, o Τίτο Φράνσια και ο Όσκαρ Μάτους – ο οποίος γίνεται ο πρώτος της σύζυγος και πατέρας του Φαμπιάν, του μοναδικού παιδιού της. Στους δίσκους-ορόσημα αυτής της περιόδου συγκαταλέγονται και οι: Canciones con fundamento (1965), Yo no canto por cantar (1966) και Mujeres argentinas (1969) των Άριελ Ραμίρεζ και Φελίξ Λούνα. Επίσης, μοναδικές στάθηκαν οι ερμηνείες της στα τραγούδια του συμπατριώτη της Αταχουάλπα Γουπάνκι (Mercedes Sosa interpreta a Atahualpa Yupanqui) και της Χιλιανής Βιολέτα Παρρά (Homenaje a Violeta Parra), των «γονιών» του nueva cancion.
Το 1972 κυκλοφορεί ο πιο «πολιτικός» δίσκος της Hasta la victoria (Μέχρι τη νίκη). Σταδιακά, η φωνή της Σόσα γίνεται σύμβολο του αγώνα για τη δημοκρατία και το σοσιαλισμό. Όχι τυχαία, τα τραγούδια της θεωρήθηκαν απειλή για το αιμοσταγές καθεστώς του Χόρχε Βιντέλα, ο οποίος το 1976 είχε ανατρέψει στρατιωτικά τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση της Αργεντινής. Στο περίφημο Los Hermanos (Τα αδέρφια) του Αταχουάλπα Γουπάνκι, η «θεά της ελευθερίας» – όπως την αποκάλεσε ο Ντιέγκο Μαραντόνα – τραγουδά:
