Οι χαοτικές στιγμές στην ηγεσία των ΗΠΑ δίνουν μια ζοφερή πρόβλεψη για το επόμενο έτος. Η αμερικανική κυριαρχία υποχωρεί, μαζί της και η συνεκτική Δύση, κάνοντας τη διεθνή σκακιέρα ακόμη πιο πολύπλοκη. Δίχως ίχνος νοσταλγίας, αφού δεν είναι λίγες οι πολεμικές συγκρούσεις που μετρά ο κόσμος τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω ακριβώς της αμερικανικής ηγεμονίας. Ο πόλεμος κατά του Ιράν στη δεκαετία του ’80, οι αιματοχυσίες στη δεκαετία του 1990 στη Βοσνία, τη Ρουάντα και τη Σομαλία, οι πόλεμοι μετά την 9/11 στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, η βίαιη εκστρατεία του 2009 στη Σρι Λάνκα κατά των Ταμίλ και η κατάρρευση της Λιβύης και του Νότιου Σουδάν.
Εν έτει 2019, η μείωση της δυτικής επιρροής και η άνοδος της επιρροής της Μόσχας και του Πεκίνου, οι αποδυναμωμένες συμμαχίες των Η.Π.Α. μετά και την περιφρόνηση του Τραμπ στους παραδοσιακούς συμμάχους, οι «πληγές» της Ευρώπης με το Brexit και τον εθνικισμό, θέτουν νέα πεδία και όρια στους ηγέτες σε όλο τον κόσμο.
Στην εγχώρια πολιτική τους, πολλοί από αυτούς τους ηγέτες «αγκαλιάζουν» τον εθνικισμό και τον αυταρχισμό. Το μίγμα ποικίλλει από τόπο σε τόπο, αλλά συνήθως συνεπάγεται την απόρριψη των διεθνών θεσμών και κανόνων, την κακοποίηση των μειονοτήτων, την προσβολή του κράτους δικαίου και της ανεξαρτησίας του Τύπου.
Πέρα από τα σύνορά τους, αυτοί οι ηγέτες δοκιμάζουν και τους κανόνες. Αρχίζουν με την παραδοχή ότι θα υπάρξουν ελάχιστες συνέπειες για παραβιάσεις των διεθνών κανόνων και καταλήγουν σε ενέργειες απόλυτης επιβολής και τεράστιων ανθρωπιστικών κρίσεων.
Η διεθνής τάξη, όπως την ξέρουμε, ξετυλίγεται, χωρίς να έχει ξεκάθαρο νόημα για το τι θα ακολουθήσει. Ο κίνδυνος μπορεί να βρίσκεται λιγότερο στον τελικό προορισμό απ ‘ ό, τι στη διαδικασία που θα φτάσει εκεί.
